Signalering, bewegwijzering en straatmeubilair
Grote infrastructurele projecten zoals wegen, tunnels of bruggen zijn niet altijd het makkelijkste beginpunt als start in de circulaire economie. Ondanks dat er niets mis is met grote ambities, kan dichtbij huis beginnen comfortabeler zijn. Bijvoorbeeld met een circulaire aanpak van signalering, bewegwijzering, straatmeubilair, vangrelen, verlichting of geluidschermen. De keten van bijvoorbeeld een verkeersbord is redelijk kort en bewegwijzering bestaat maar uit een aantal materialen. Je kunt er dus goed de regie op voeren.
Circulaire verkeersborden
In Nederlands staan in totaal zo’n 3 miljoen verkeersborden die een gemiddelde levensduur hebben van 10-20 jaar . Vaak worden ze door veranderende verkeerssituaties eerder vervangen. De meest circulaire keuze is het opknappen van een bestaande bord en het bord voorzien van een nieuwe, digitaal geprinte signface. Maar dat blijkt in de praktijk niet altijd mogelijk of voldoende. Traditionele borden zijn gemaakt van staal en aluminium, materialen met een grote milieu-impact. Naast het recyclen van het oude aluminium zijn er verschillende biobased alternatieven.
Zo zijn er biocomposiet borden die bestaan uit Nederlands riet, kalk en hars en verkeersborden van bamboe, hennepvezel of rijstvlies. Een bijkomend voordeel is dat deze borden minder diefstalgevoelig zijn omdat ze van biobased materiaal zijn. In de gemeenten Alphen aan den Rijn, Lelystad en Bergen staan ze al.
Er bestaat ook een inkoopstrategie verkeersborden en bewegwijzering voor alle publieke inkopers die getest is in de praktijk. Deze is gemaakt door de ‘Buyer Group Verkeersborden en Bewegwijzering, waar o.a. de gemeente Zaanstad, Gooise Meren, Almere en Wageningen aan gewerkt hebben.
Verlichting as a service
Wegverlichting als dienst huren in plaats van lantaarnpalen kopen en eigenaar zijn. Dat is eenvoudig gezegd het idee van 'verlichting as a service'. De provincie Noord-Brabant heeft langs de N279 Noord 17 kilometer circulaire verlichting. Dat betekent dat ruim 600 armaturen langs dit wegvak geen eigendom meer zijn van de provincie, maar in handen zijn van bouwbedrijven. Het traject levert energiebesparing op wat er weer voor zorgt dat de armaturen langer mee gaan.
Circulaire vangrails
De meeste geleiderails, zoals vangrails officieel heten, zijn gemaakt van staal, een milieubelastend materiaal. Langs onze snelwegen staat meer dan 8000 kilometer aan vangrail. Ook hier geldt natuurlijk weer dat het hergebruiken van bestaande vangrails veruit het meest circulair is. Zoals ook de provincie Limburg doet langs de N271. Professionele demontage van oude vangrelen is belangrijk bij hergebruik, maar kan ook extra tijd kosten. Biobased vangrails bestaan al heel lang alleen zien we ze nog weinig. Al in 2005 werden houten vangrails goedgekeurd als alternatief voor aluminium of staal. Ze voldoen aan de veiligheidseisen, zijn duurzaam, bieden milieuwinst en zijn esthetisch verantwoord/ Je ziet zo o.a. langs de waterlinieweg in Utrecht en langs de N209 bij Benthuizen.
Circulaire geluidsschermen
In Nederland staat zo’n 600 kilometer aan geluidsschermen langs wegen. Ook hier geldt natuurlijk dat hergebruik van oude schermen het beste is. Maar deze schermen kan je ook van biobased materiaal maken, zoals van hout, van kokosvezels of biocomposiet. Biobased materialen zijn uitermate geschikt voor geluidswering. Om goed te kunnen beoordelen hoe duurzaam en circulair geluidsschermen zijn, ontwikkelde het vakblad OTAR voor zowel producenten als voor beheerders/kopers een beoordelingsmodel. Lees er alles over in ‘Drie criteria voor duurzame en circulaire geluidsschermen’.
Bestrating en straatmeubilair
Stoeptegels of straatmeubilair zijn voorbeelden van producten die je net zo goed kan hergebruiken i.p.v. vervangen met nieuwe materialen. In een straat in Amsterdam-Noord zijn zo’n 80.000 m2 stoeptegels hergebruikt i.p.v. vervangen door ze schoon te maken en terug te plaatsen. Hierdoor gaan de stoeptegels in dit project van de gemeente Amsterdam weer 30 tot 40 jaar mee en is 130 ton CO2 bespaard. Apeldoorn en Leeuwarden werken aan eigen materialenbanken en willen daar samen in optrekken.
Voorbeeld doelstellingen:
★ Vanaf 2024 zetten wij oude verkeersborden, vangrelen, geluidschermen, verlichting, bestrating en straatmeubilair zoveel mogelijk opnieuw in.★ Vanaf 2024 kiezen wij bij de vervanging van verkeersborden, vangrelen, geluidschermen, verlichting, bestrating en straatmeubilair voor oplossingen met de minste milieubelasting. We hergebruiken oude producten, recyclen eventueel of maken gebruik van biobased alternatieven.
Algemene vragen over circulaire economie in jouw organisatie:
Wat is je verantwoordelijkheid als decentrale overheid in CE?
Hoe krijg je jouw organisatie en collega’s mee?
Hoe maak je CE meetbaar?
Hoe zorg je voor voldoende capaciteit en middelen?
Wat als de circulaire oplossing duurder wordt dan de lineaire?
Bekijk hier de antwoorden >>Deel Met Je Collega’s
Verder lezen en verdiepen
Lees in het tijdschrift De Verschilmakers zeven circulaire praktijkverhalen van baanbrekende ambtenaren bij gemeenten, provincies en waterschappen. Deze verhalen zitten bomvol concrete tips om morgen mee aan de slag te gaan.
In deze zes podcasts gaan wij met experts in gesprek over hoe Nederland er in 2030 en 2050 uit komt te zien op het gebied van bouw, landbouw, infrastructuur, bedrijven, consumenten en afval.
In de andere edities over infrastructuur komen deze onderwerpen aan bod:
-
Wegen en fietspaden
Bruggen, viaducten en tunnels
Dijken, sluizen en rioolwaterzuiveringen
Pijpleidingen en bekabeling
Ben je nog niet aangemeld voor dit kennisnetwerk?
Meld je dan hier aan en vertel het door aan je collega’s!
Lees ook over de andere thema’s:
Een initiatief van:
In samenwerking met:
