Als onze omzet stijgt, moet de negatieve milieu-impact naar beneden.
Simon Braaksma - Senior Director Sustainability
Hoewel Simon in zijn vorige loopbaan alleen oog had voor financiële cijfers, ziet hij dat de wereld veranderd is: zelfs traditionele beleggers vragen inmiddels naar duurzaamheidsbeleid. Over een aantal jaar bestaat een bedrijf niet meer wanneer je alleen stuurt op financiën volgens hem. Zijn werk is diverser, interessanter en zinvoller geworden.
Hoe ben je als voormalig bankier in deze baan terecht gekomen?
Ik heb acht jaar lang voor Citibank gewerkt. Daarna ben ik bij Philips begonnen bij de afdeling die financiële kansen benut en bedreigingen afwendt, ook op het gebied van duurzaamheid. Deze duurzaamheidskansen en -bedreigingen, zoals de vraag van klanten naar duurzamere oplossingen en de effecten van klimaatverandering, zijn we steeds nadrukkelijker gaan meenemen in onze rapportages. Mede daardoor vraag ik me nu continu af: “Hoe kunnen we het nog beter doen?” Investeerders vragen inmiddels wekelijks naar ons duurzaamheids- of klimaatbeleid en dankzij onze rapportages krijgen we op jaarvergaderingen steeds meer kritische vragen. Ranglijsten als die van Sustainalytics en de Dow Jones Sustainability Index helpen ons om steeds ambitieuzer te worden: ze zijn heel kritisch en zijn tegelijkertijd een goede spiegel. Als je daar in de top staat, is dat een fijne bevestiging dat je op het goede pad bent
Wat maakt jouw baan zo mooi?
Wat ik zo leuk vind aan duurzaamheid is dat je met nagenoeg alle disciplines in de organisatie te maken krijgt: logistiek, HR, productie, inkoop of marketing. Daarnaast heb ik zelf ook kinderen en heb ik altijd belangrijk gevonden ook voor hen een gezonde planeet achter te laten.
Waarom kijken jullie als bedrijf naar jullie milieu-impact?
““Positieve milieu-impact wordt één van de belangrijkste redenen om bij ons te kopen.””
Die impact wordt een van de belangrijkste redenen om bij ons te kopen. In de gezondheidszorg zijn veel klanten bezig met duurzaamheid. Patiëntenzorg staat voorop, duurzaamheid volgt. Men beseft: je kan niet gezond leven op een ongezonde planeet. Op dit moment gaat al tot wel 20% van de offerte-eisen over duurzaamheid en dat wordt alleen maar meer. Wij kunnen daar aan voldoen door bijvoorbeeld te kijken naar elektriciteitsgebruik van onze apparaten en zo direct een positief verschil maken in het ziekenhuis. Maar ook kijken we naar ons eigen materiaalgebruik. We hebben recent een MRI-scanner geïntroduceerd die helium vrij is - een schaars en kostbaar gas - en daardoor veel eenvoudiger te onderhouden.
Hoe werkt jullie rapportage over jullie milieu-impact?
We kregen steeds meer vragen vanuit retailers die bijvoorbeeld wilden weten welke soorten plastic we gebruikten. En klanten wilden ook vaker weten welke materialen in hun product zitten. We hadden geen ervaring met zogenaamde environmental profit & loss rapportages voor producten en zijn met enkele producten begonnen voor het breed uit te rollen binnen heel Philips. Ziekenhuizen vragen inmiddels standaard naar een grondstoffenpaspoort van onze producten en omdat we al zoveel kennis moeten hebben van de precieze materialen in onze producten voor onze environmental profit & loss kunnen we dat nu heel snel leveren. Online retailers ranken onze producten nu zelfs hoger omdat we duurzaamheid gegevens delen.
Hoe weten jullie waar jullie grootste milieu-impact ligt? En hoe pas je die kennis toe?
““We rekenen ook de milieu-impact van de klant die ons product gebruikt tot onze eigen impact.””
Het is behoorlijk logisch te beredeneren: we kennen onze verkoopcijfers, we weten welke materialen we voor onze producten nodig hebben, en we weten wat de impact van die materialen is op het milieu. Ook kunnen we bekijken wat het effect is van het productieproces op het milieu. Tot slot berekenen we ook de milieu-impact van de klant die ons product gebruikt. Zo tellen we het energiegebruik van onze klanten op bij de milieu-impact van Philips. Dat klinkt misschien gek, maar wij doen dat omdat wij als producent invloed hebben op het productontwerp. Wij hebben daarmee de verantwoordelijkheid om een product zo energiezuinig te ontwerpen.
Met hulp van Ecochain hebben we de milieukosten - de genoemde environmental profit & and loss - voor ons complete productportfolio in kaart gebracht. Zo ontdekten we tot onze grote verrassing dat gemeten over de hele levenscyclus onze hair stylers, straighteners en föhns de grootste negatieve milieu-impact hadden. Zelfs groter dan een MRI-scanner. We wisten natuurlijk wel dat metalen erg milieubelastend zijn door onder andere de winning. Maar dat “haarapparaten” net als strijkijzers door het hoge energiegebruik en langdurig gebruik zo hoog zou scoren, dat was nieuw. Met een nieuw ontwerp waardoor de hairstyler bijvoorbeeld het werk in tien in plaats van twintig minuten doet, kan je zo een forse milieubesparing leveren. De MRI-scanners gebruiken erg veel elektriciteit maar omdat we daar minder van verkopen is de milieubelasting voor ons hele bedrijf toch lager dan van een hairstyler.
Milieukosten Philips 2019 in kaart gebracht door Ecochain.
““Na gebruikers zit de grootste milieu impact bij onze leveranciers.””
Na de gebruikers zit de grootste milieu-impact bij onze leveranciers. Daar proberen we daarom ook zoveel mogelijk invloed op uit te oefenen. Met al onze business partners bespreken we wat de impact van hun product is. Voor hen is dit vaak volkomen nieuw. We bespreken met al onze leveranciers wat onze duurzaamheidsdoelstellingen zijn en geven aan hoe zij daaraan kunnen bijdragen. Zo hebben we bij verschillende leveranciers in Azië energiebesparingsmogelijkheden voorgesteld die zij hebben geïmplementeerd. We gebruiken de opgedane ervaring dus ook bij onze partners. Onze doelstellingen: 15% van de omzet van Philips moet in 2020 voortkomen uit inkomsten van circulaire producten en diensten. We willen in staat zijn om 100% van onze grote medische apparatuur terug te nemen van onze klanten. Tegen 2025 willen we zulke circulaire praktijken uitbreiden naar alle medische producten. Niets van ons industrieel afval belandt op de stort (‘zero waste to landfill’), en minimaal 90% van het afval wordt gerecycled. Onze methodologie kan je online vinden. Iedereen kan ons dan aanspreken als ze zouden vinden dat we bijvoorbeeld een te lage CO2-prijs zouden rekenen, of zelfs dat we té ambitieus zijn.
Welke andere besluiten nemen jullie op basis van de milieukosten?
““Je kan niet gezond zijn op een ongezonde planeet.””
We stoppen gefaseerd met bepaalde materialen in producten, ontwerpen energiezuiniger en willen bijvoorbeeld niet langer producten standaard met een nieuwe oplader leveren. We pakken ook onze verpakkingen aan: niet elk product hoeft in een belastende wit hoogglanzende glossy verpakking te worden geleverd, zeker niet wanneer het via een online retailer wordt verspreid.
Van elk product wordt de milieu-impact besproken op alle afdelingen die er een verantwoordelijkheid voor hebben. Dat heeft al veel ogen geopend. Wanneer we onze doelen evalueren, wordt net zo serieus gekeken naar de milieudoelstellingen die we onszelf hebben opgelegd als naar omzet. Onze bonussen zijn ook aan beide doelstellingen gekoppeld.
Beschouwen jullie een product dat veel geld oplevert maar tegelijkertijd ook veel milieuschade aanricht, als een winstgevend product?
““Bonussen zijn ook aan onze milieudoelstellingen gekoppeld””
Zo’n product zien we niet als een winstgevend product. Ondanks de financiële “winst”, creëert zo’n product in onze ogen geen waarde voor onze klanten, medewerkers, leveranciers noch investeerders. Dat is de reden dat we in ons jaarverslag rapporteren over de impact van onze producten gedurende de hele levenscyclus. Als onze omzet stijgt, moet onze milieu-impact naar beneden. Je kunt bijvoorbeeld niet én 2% omzetgroei hebben en tegelijkertijd je milieu-impact laten oplopen van 7,25 naar een 8. Dan gaan onze stakeholders en aandeelhouders vragen stellen. Door over de milieu-impact te rapporteren in ons jaarverslag geven ook de CEO en de commissarissen feedback waarop we meer moeten gaan sturen.
Vindt jullie CFO ook dat een product dat veel milieuschade aanricht niet winstgevend is?
““Een CFO en andere bestuurders moeten een visie hebben op duurzaamheidsvraagstukken en hierover kunnen rapporteren en verantwoording afleggen.”
Ik denk dat CFO’s in het algemeen iets traditioneler zijn, maar onze CFO ziet inmiddels het belang van het meewegen van onze milieu-impact. Wij worden geregeld door hem uitgenodigd om mee te denken hoe wij meer waarde in brede zin kunnen creëren. Hij ziet ook dat de markt beweegt: zelfs de meest traditionele investeerders stellen inmiddels vragen over milieu-impact. Wij werken zelfs toe naar een integrated profit & loss reporting. Dat betekent dat de milieu-impact van onze producten in de productieen de gebruiksfase omgerekend worden naar een financiële waarde. Deze waarde zullen we binnenkort aftrekken van de winst die we maken. We willen daar ook onze sociale impact bij gaan rekenen. Onze CFO kijkt al naar de bredere waardecreatie van Philips. We hebben voor ons zelf verschillende waarde elementen benoemd die hij mee neemt in besluitvorming.
Wordt een CFO breder verantwoordelijk dan alleen financieel?
Absoluut. In de nabije toekomst valt financiële, sociale en milieu-impactrapportage allemaal onder de CFO, en daarmee kan hij de “Chief Value Officer” worden. Het is allemaal waardecreatie, winst en verlies. Ik zie dat nu al gebeuren, dat duurt geen vijf jaar meer. Zelfs traditionele investeerders zijn inmiddels op zoek naar “how do we create value” buiten financiële waardes. Een CFO en andere bestuurders moeten een visie hebben op duurzaamheidsvraagstukken en hierover kunnen rapporteren en verantwoording afleggen. Bij Philips hebben we al een goed verhaal te vertellen en zijn we als first movers beter voorbereid dan onze concurrenten. Traditionele bestuurders gaan het niet redden. Je moet als CEO en CFO ook sturen op duurzaamheid.
Welke ambitie moet een CEO hebben?
Over een aantal jaar bestaat je bedrijf niet meer wanneer je alleen nog maar kijkt naar de financiële cijfers. Je zult je als bestuurder moeten focussen op het bredere plaatje. Aandeelhouders, financiers, klanten maar ook medewerkers willen bredere waardecreatie zien. Wie wil er nog werken voor een bedrijf dat schade aan mens of milieu aanricht? Neem de CO2-beprijzing, die er onvermijdelijk aan zit te komen: wanneer je daar niet op voorsorteert, ga je geheid failliet. Bereid je voor op de toekomst die veel eerder komt dan je denkt. Bedenk waar je impact ligt en begin daar. Kijk ook goed naar andere bedrijven om je heen, naar wat zij al doen. Het is een redelijk onontgonnen terrein maar neem eens een impact report van bijvoorbeeld de ABN AMRO of een integrated profit and loss report van Philips en kijk eens of je het begrijpt en wat je er zelf uit kunt leren
